Toplumsal Emek ve Dayanışma Vakfı’nın (TEDAV) kuruluşunu başlıca iki amaç veya ihtiyaç güdülemiştir. Bunlardan ilki, seçilen adın da ima ettiği gibi, pek çok boyutu ve içeriğiyle dayanışmadır. TEDAV kendisine ön gelen “Toplumsal Dayanışma Ağı” evresini takiben, bu süreçteki tartışma ve arayışların bir ürünü olarak kuruldu. Vakfın tüzel kişilik kazanması ile bu ağ gereksiz hale gelmedi veya dayanışma ihtiyacı gündemden düşmedi; tersine, daha da geliştirilmek ve olgunlaştırılmak üzere onun bünyesi içinde yürütülecek bir faaliyete dönüştürüldü.
Maddi ve manevi olanaklarımızı karşılıklı olarak birbirimizden esirgememek; böylece birbirini ve diğerini gözeten bir paylaşım ve müşterekleşme ortamı yaratmak; üyelerimizi “iyi günde, kötü günde”, “hastalıkta, sağlıkta” birbirleriyle iletişim ve temas halinde tutmak; görece zorda ve darda olanlara elbirliği ile omuz vermek; acil durumlarda birbirimizin yanı başında olmak; kopmuş bağları tazelemek; kimsenin kendisini yalnız ve çaresiz hissetmeyeceği çok yönlü bir ilişki ve yardımlaşma ağı yaratmak; vb. deneyimlerimizin de gösterdiği gibi hem mümkün hem de gereklidir. TEDAV, bir idealizasyona sapmadan dayanışma çerçevesindeki bu misyonunun hakkını vermeye çalışacaktır.
TEDAV’ın kuruluşunu güdüleyen ikinci misyon sosyalizm ve toplumsal mücadeleler kategorisindeki tarih araştırma ve çalışmalarına “Emeğin Birliği” özgülünden kalkarak katkıda bulunmak; Türkiye devrimci ve sosyalist hareketinin bu kolunun ve kendine has özellikleri olan bir geleneğinin bu araştırma ve çalışmalarda layıkıyla değerlendirilmesini ve konu edinilmesini sağlamaktır.
Kuruluşuna yön veren anlayış ve mutabakat gereği, TEDAV’a katılım, kişisel veya kendi adına bir katılımdır. Bu ilke halihazırda kolektif bir aidiyeti olanlara kapalı olmak anlamına kesinlikle gelmez; yalnızca şu veya bu türden bir kolektifi temsilen katılımın vakfın kuruluş mantığı ile bağdaşmadığının teyididir.
TEDAV siyasi şeceresi Emeğin Birliği geleneğine dayanan bütün birey ve çevreleri olabildiğince ve ayrımsız bir biçimde kapsamayı hedeflemektedir. Bu yönlü çaba ve girişimlerini kuruluşuna ön gelen süreçte olduğu gibi bundan böyle de ısrarla ve mütemadiyen sürdürecektir. Bu vesileyle kolektif bir tarihin eyleyeni, yapıcısı, öznesi ve katılımcısı olan herkesi vakfımıza üye olmaya ve katkıda bulunmaya bir kez daha davet ediyoruz.
Bununla birlikte, TEDAV kendisini Emeğin Birliği geleneğinden gelenlerle, salt kökensel bir aidiyet bağı olanlarla sınırlamıyor. Aynı zamanda, sonraki süreçlerdeki çeşitli buluşma, kesişme ve yol arkadaşlıklarını, yeni kulvarlardaki ortak yürüyüşleri gözeten bir kapsama ve çeşitliliğe erişmeyi de hedefliyor. Bu doğrultuda da ısrarı ve sistematik çabayı elden bırakmayacağız.
Elbette, tarih çalışması ihtiyacına vurgu yapmak, TEDAV’ın bizatihi, doğrudan ve kurumsal olarak buna soyunacağı ve tarih yazımına kalkışacağı anlamına gelmez. Vakıf bünyesindeki belirli şahıslara görev tevdi etmenin de resmileştirilmiş tarih yazımı çerçevesinin ötesine taşamayacağı aşikardır. Bunların uzak durulması gereken; serbest, yaratıcı, özgün, didikleyici ve sorgulayıcı çalışmalara ket vuran yollar olduğunun bilincindeyiz. Bu nedenle TEDAV, tarih araştırmalarına katkısını bunları dışlayan iki tür faaliyetiyle sağlamaya çalışacaktır:
1) Emeğin Birliği geleneğinin mümkün olan en geniş ve zengin arşivini derlemek, bu arşivi belirli bir sistematikle dijital ortama aktarmak ve aslına uygun olarak üyelerinin, araştırma ve tarih çalışması yapmak isteyen herkesin kullanımına ve erişimine açmak. Geleneğin içinde yer aldığı veya önayak olduğu güç ve eylem birliklerinin, ittifakların ve birlik girişimlerinin belgeleri de bu arşivin bir parçasıdır. Hakeza enternasyonal ilişkilerin belgeleri de. Henüz başlangıç adımları atılmış olan bu arşiv oluşturma ve derleme faaliyetinin tamamlanması elbette zaman alacaktır. Ancak erişime açma tamamlamayı beklemeksizin, peyderpey gerçekleştirilecektir.
Bu hedefe mümkün olan en kısa sürede erişebilmemiz için kişisel arşiv veya kitaplıklarında Emeğin Birliği’ne ilişkin şu veya bu türden belge bulunduran bütün üyelerimizi ve ilgili herkesi bunları, talep edildiği taktirde kendilerine iade edilmek üzere, TEDAV’a iletmeye çağırıyor ve bunun onların kalıcı olarak muhafaza edilmesinin de en iyi yolu olduğunu vurguluyoruz. Dergi ve gazete türünden bütün süreli yayınlar, güç birliği, ittifak, cephe ve birlik süreçlerindeki her türden ortak materyaller, kitap ve broşürler, işitsel ve görsel kayıtlar, afiş, bildiri, ilan ve çağrılar, tutanak ve protokoller, yazışma ve mektuplar, fotoğraflar, mikrofilmler, dava dosyaları ve savunmalar, kongre, konferans ve diğer kolektif platformlara sunulan raporlar, bu mahiyetteki toplantılarda alınan kararlar, vb. TEDAV’ın talep ettiği belgeler arasındadır.
2) TEDAV, aynı zamanda bir sözlü tarih çalışması yürütmeyi hedefliyor. Pandeminin elverdiği koşullar içinde bu doğrultuda da kimi adımlar atılmış durumdadır. Sözlü tarih çalışması birden çok nedenle gündeme alındı. Oluşturulacak arşivin canlı tanıklık ve anlatılarla beslenip desteklenmesinin tarih çalışmasına farklı, zenginleştirici ve derinleştirici bir boyut katacağının düşünülmesi bunlardan ilkidir. Emeğin Birliği geleneğinde hem nispeten az kayıt tutan kendine özgü bir illegalitenin hem de şifahiliğin daha baskın olması dolayısıyla salt dokümanter bir faaliyetin az çok bütünsel bir tarihsel anlatı bakımından önemli eksiklik ve boşluklar doğuracağının öngörülmesi ikinci nedendir.
Sözlü tarih çalışmasına yapılmasına karar kılınmasının bunlardan daha önemli bir üçüncü gerekçesi ise, her kişisel deneyim ve öykü “biricik ve özgündür” düsturundan hareketle olabildiğince yaygın, katılımcı ve “aşağıdan” bir tarih okuması geliştirmek ve bunu yalıtık biçimde değil elden geldiğince dönemin toplumsal/sınıfsal mücadeleleri bağlamına yerleştirerek yapmaktır.
Bu faaliyetin de nispeten uzun vadeye yayılacağı aşikar olmakla birlikte, yeterli birikimden ve belirli normlara göre gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra eldeki sözlü tarih kayıtları da erişime açılacaktır. Sözlü tarih kayıtları toplamından, kolektif tarihsel sürece uygun bir kurguya göre daha özet, bütünsel, konsantre ve “belgesel” türünden ürün veya ürünlerin damıtılıp damıtılamayacağına ise bu faaliyetin yeterli doygunluğa erişmesinden sonra karar verilecektir. Bu faaliyete binaen, TEDAV bütün üyelerini ve Emeğin Birliği kökeninden gelen herkesi sözlü tarih çalışmalarına katılmaya ve yardımcı olmaya çağırıyor.